HẠ SỐT CHO TRẺ THẾ NÀO CHO HIỆU QUẢ VÀ AN TOÀN?

Một trong những điều gây căng thẳng nhất cho phụ huynh là khi con mình sốt. Có những lúc bé sốt mà uống thuốc hoài không hạ. Có lúc bé sốt cao về đêm, là lúc mệt mỏi cần nghỉ ngơi nhất. Trên thị trường thì nhiều loại thuốc hạ sốt, uống cũng như đặt hậu môn, không biết lựa chọn ra sao, liều lượng thế nào.

Đầu tiên, quý phụ huynh nên biết rằng sốt là một phản ứng có lợi cho cơ thể. Chúng ta chỉ cần hạ sốt khi nó làm cho con mình bực bội, khó chịu, quấy khóc, bỏ ăn hoặc có biến chứng như co giật. Còn ngoài ra, sốt nhìn chung là có lợi, không cần phải hạ sốt bằng mọi giá.

1. Loại thuốc: có 2 loại thuốc hạ sốt, nhưng ở góc độ tự sử dụng tại nhà, phụ huynh chỉ nên sử dụng thuốc có “chất thuốc” bên trong là Paracetamol hay Acetaminophen. Hiệu gì cũng được, miễn là thuốc bên trong là như trên thì sẽ an toàn cho bé. 

2. Liều lượng Paracetamol hay Acetaminophen: 10-15mg cho mỗi kg cân nặng cho mỗi lần dùng

Ví dụ:

• Bé nặng 8kg thì mỗi lần dùng từ 80mg đến 120mg.
• Bé nặng 10kg thì mỗi lần dùng từ 100mg đến 150mg
• Bé nặng 15kg thì mỗi lần dùng từ 150mg đến 220mg
• Bé nặng 20kg thì mỗi lần dùng từ 200mg đến 300mg
• v.v…
• Với những “bé bự” thì mỗi lần dùng tối đa là viên 500mg mà thôi, không nên dùng hơn trừ khi có ý kiến của Bác sĩ.

3. Dạng thuốc: thường thì có 2 dạng: uống và đặt hậu môn. Hiện nay về hiệu quả 2 loại được xem là ngang nhau. Loại uống nên dùng khi trẻ còn thức. Khi trẻ ngủ thì hoặc là gọi trẻ dậy uống, hoặc nếu muốn giữ giấc ngủ cho trẻ thì cứ để trẻ ngủ và đặt viên hậu môn cho trẻ.

4. Khoảng cách giữa 2 lần dùng thuốc hạ sốt: cách nhau từ 4-6 tiếng đồng hồ. Nói chung là đừng bao giờ dùng cách nhau dưới 4 tiếng đồng hồ.

5. Mỗi ngày dùng được tối đa bao nhiêu lần? 5 lần, nhưng nói chung càng ít càng tốt

6. Sốt bao nhiêu độ thì dùng thuốc? Trước kia người ta hay dùng con số 380C để làm mốc. Trên 38 độ là uống/đặt hậu môn, dưới 38 độ là không cần. Nhưng ngày nay người ta dựa vào sự tỉnh táo, thoải mái và sinh hoạt của trẻ để quyết định uống hạ sốt hay không. Nếu bé sốt trên 38 độ mà vẫn tươi tỉnh, chơi, đưa nước chịu uống, đưa thức ăn chịu ăn (dù ăn không được nhiều như mọi ngày) thì không cần uống hạ sốt, chỉ cần cho bé nằm nghỉ (tránh hoạt động) và uống nhiều nước. Khi nào bé sốt mà lừ đừ, bỏ ăn, không chịu uống nước, quấy khóc, vẻ mệt mỏi khó chịu thì cho uống hạ sốt và mau chóng đưa bé đi khám bệnh để Bác sĩ khám và tư vấn thêm.

7. Có cần lau mát cho bé không? Ngày nay, việc lau mát gần như không còn làm nữa, chỉ thực hiện ở một số trường hợp đặc biệt mà thôi. Việc lau mát nếu không đúng kỹ thuật, không những không giúp hạ nhiệt mà càng làm cho bé bực bội, quấy khóc và nhiệt độ càng tăng thêm mà thôi. Có chăng, chỉ cần lấy 1 cái khăn nhúng nước ấm và đắp lên trán trẻ là đủ. Cho trẻ nằm nghỉ và uống nhiều nước. Và nhớ là trẻ càng vận động, càng quấy khóc thì càng tạo điều kiện cho thân nhiệt tăng thêm!

BS. Nguyễn Anh Tuấn

(tài liệu tham khảo “Fever and antipyretic use in children” đăng trên tạp chí Pediatrics năm 2011 của Academy of American Pediatrics – AAP)

(tên Paracetamol và Acetaminophen là tên hoạt chất, không phải tên thuốc biệt dược nên không vi phạm tôn chỉ của trang web là không quảng cáo thuốc)